۱۵ آبان ماه محمد حسنی مدیر مس منطقه کرمان در نشست خبری در فرهنگسرای مس سرچشمه به نکته ای به طور صریح اشاره کرد که شاید این نکته در حادثه کوره فلش ذوب شد و آنچنان که باید به آن توجه نشد، مهندس حسنی، مدیران، مسئولان، فرماندار و نماینده رفسنجان در مجلس را خطاب قرار داد و با کنایه ای غیر مستقیم و در لفافه گفت که کم کاریتان باعث شده است که حق رفسنجان از سهم مجتمع مس آنطور که باید گرفته نمی شود و حق مردم رفسنجان در این میان پایمال شده است؛ وی در خصوص تشریح اقدامات مس در حوزه اقتصاد مقاومتی به عنوان معین اقتصادی شهرستان های رفسنجان، شهربابک و انار در جمع خبرنگاران گفت: ”در رفسنجان و انار نسبت به شهربابک فعالیت‌های اقتصاد مقاومتی ضعیف‌تر بوده است و آن هم به دلیل عدم مطالبه گری در این دو شهرستان است، شرکت مس نمی‌تواند هم پیگیر باشد و هم انجام دهد، از قدیم گفته اند که مستمع صاحب سخن را بر سر ذوق آورد. پیگیری و مطالبه از سوی مسئولین و مردم رفسنجان و انار صورت گیرد، ما هم انجام می‌دهیم.“
تا اینکه اواخر هفته گذشته خبری بر روی سایت های خبری رفت؛ در تهران در شرکت صنایع مس ملی ایران با حضور نماینده شهربابک چشم انداز شهربابک در سال ۱۴۰۰ امضا شد، طرح احیا، توسعه کسب و کارهای شهربابک که با همیاری شرکت ملی صنایع مس ایران در حال انجام است، طرحی برای ایجاد یک اکوسیستم کارآفرینی در این شهر؛ اکوسیستمی که فضای جذب و حمایت از سرمایه‌گذار و کارآفرینان را فراهم می‌کند و با نیت تبدیل کردن شهربابک به شهر حامی کارآفرینی در سال ۱۴۰۰ تدوین و امضاء شده است.
اما شهربابکی ها به این سهم خواهی از مس هم بسنده نکرده اند و شنیده ها حاکی از این است که با پیگیری های نماینده این شهر قرار است از دوم دی ماه شرکت مس خاتون آباد شهربابک از شرکت مس کرمان جدا شده و اختیاراتی را در دست گیرد و شهربابک خود برای بودجه اش تصمیماتی بگیرد.
اما از آنطرف در رفسنجان خبرهای ناخوشایندی به گوش می رسد، کاهش سهم آلایندگی رفسنجان از صنایع مس به کمتر از ۳۰ درصد و اینکه در استانداری برای اختصاص سهم آلایندگی به شهرستان رفسنجان تصمیم گرفته می شود و مبلغ قابل توجهی از این سهم در شهرهای دیگر استان هزینه می شود.
از آن طرف سهم رفسنجان از نیروی کار در مجتمع مس، کاهش پیدا کرده است و اغلب از نیروی انسانی غیر بومی استفاده می شود در صورتی که به گفته علی اسدی نماینده شهربابک ۳۵ تا ۴۰ درصد از جمعیت شهربابک به طور مستقیم در کارخانجات و معادن مس شهربابک کار می کنند در حالیکه مدیران در شهربابک اصلا اجازه کار به افراد غیر بومی و بالاخص رفسنجانیها در مس خاتون آباد نمی دهند و این نشان می دهد که مدیران شهربابک برای استیفای حق مردم تمامی تلاش خود را به کار می گیرند.
اما از این طرف در رفسنجان، به نظر می رسد فقط سهم مردم از مس، آلایندگی، دود و بیماری و آسیب به محیط زیست است، روزانه فقط ۱۲۰۰ تن گاز SO2 به هوا فرستاده می شود. در این میان حتی ما نتوانسته ایم حق روستاههای اطراف کارخانجات مس را در این سالها بگیریم، به عنوان خبرنگار که چندین بار از روستاههای سرچشمه بازدید داشته ایم، وقتی پای درد دل مردم این روستاهها می نشینیم از نبود امکانات اولیه رنج می برند، ساده ترین امکانات اولیه به مانند نصب نکردن یک آنتن موبایل( که همین باعث شده مردم نتوانند با اورژانس تماس گرفته وبیمارشان را به موقع به مراکز درمانی برسانند که منجر به فوت بیمار شده است)، جاده های سنگلاخی، نبود برق، نبود یک پایگاه اورژانس در جاده سرچشمه و…. باران‌های اسیدی دامن‌گیر منطقه شده، دام و محصولات روستاییان را تحت تاثیر قرار داده است، هزاران دام تلف شده اند و می شوند، آب سفره های زیر زمینی کاهش پیدا کرده و بعضا در بعضی نقاط خشک شده و زمین به دلیل آلودگی محیط از آن محصول کمی برداشت می شود و در این سالها خسارتی به آنها پرداخت نشده است؛ در حالیکه چند کیلومتر آن طرفتر میلیاردها ثروت از زیر خاک استخراج می شود و سهمی از آن برای مردمان فقیر این منطقه اختصاص داده نمی شود، و یا قریب به بیست سال است که قول داده می شود برای کاهش آلایندگی، کارخانه اسید سولفوریک سرچشمه ساخته شود اما وعده ای که تا محقق شدن آن باعث می شود ریه های رفسنجان روز به روز از کار بیافتند.
اما سهم رفسنجان، در این سالها فقط درصد کمی از آلایندگی مس به رفسنجان اختصاص پیدا می کند که به حساب شهرداریها و بخشداریها ریخته می شود که این سهم، هزینه های بخش خدماتی هم نمی شود و سال به سال هم در حال کاهش است و دیگر هیچ. اگر بخواهیم حساب کنیم که مجتمع مس به طور مستقیم در چه طرح های عمرانی، اقتصادی، گردشگری، فرهنگی و…… در شهر رفسنجان نقش داشته و آنها را اجرا کرده است باید گفت هیچ اقدامی در این زمینه صورت نگرفته است.این در حالی است که حتی مجتمع مس برای کارکنان خود در رفسنجان هم یک مرکز درمانی نساخته است، فقط یک ورزشگاه در حال ساخت است که این هم به خاطر باشگاه مس است، کدام فرهنگسرا، بیمارستان، مرکز درمانی، مرکز تفریحی – گردشگری، کارخانه صنایع پایین دستی مس و…. را مجتمع مس ساخته است؟ اگر هم در اجرای طرحی مشارکت داشته است آنقدر درصد آن پایین بوده که نمی توان آن را چندان به حساب آورد، حتی مجتمع مس در طی این سالها، معین اقتصادی یک روستای کوچک از توابع سرچشمه نشده است که طرح اقتصاد مقاومتی را در آن اجرا کند.
بعد از چندین دهه که دود کارخانجات سرچشمه به دشت رفسنجان روانه می شود، فقط قول ساخت یک فرهنگسرا با حمایت شرکت مس داده شده است، آن هم که فعلا از ساخت این مجموعه خبری نیست.
اما این کم کاریها را نمی توان فقط به حساب مدیران استان و مجتمع مس گذاشت، باید به صراحت گفت مسئولان شهرستان رفسنجان و بالاخص نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی در این سالها کم کاری کرده اند و آنطور که باید برای گرفتن حق رفسنجان با مدیران شرکت مس چانه زنی نکرده اند. این روزها شیخ علی هاشمیان رئیس شورای شهر و مهندس انارکی نماینده رفسنجان از مطالبه گری سخن به میان می آورند، آیا مسئولین ما خود توانسته اند به معنای واقعی مطالبه گر باشند؟؟؟ حال مردم رفسنجان منتظر هستند که حق آنها از مجتمع مس گرفته شود نه اینکه روز به روز شاهد کاهش حق آلایندگی باشیم، یا نمایندگان باید پیگیر این باشند که کارخانه اسید سولفوریک هر چه زودتر ساخته شود، نمی توان نشست و دست روی دست گذاشت تا دیگران برای ما کاری کنند.باید به مانند مدیران شهربابک کمی همت داشت.
به قلن :فاطمه ملایی/سردبیر
